1- 12 miesiąc życia
1-3 miesiąc życia
- Odruch chwytny bez kontroli woli
- W pozycji na brzuchu odrywanie nosa od materaca i niskie unoszenie głowy
- Wokalizacja pierwszych samogłosek
- Wydawanie różnych dźwięków nie przypominających mowy
- Ruchy rąk, dotyk własnego ciała i tego co jest blisko
- Skupianie wzroku na twarzy osoby dorosłej
- Przejawianie odruchów: Moro, toniczno-szyjnego i marszu automatycznego
- Śledzenie przedmiotu po łuku 90 stopni
- Reagowanie mimiką na twarz dorosłego
- Śledzenie wzrokiem osoby poruszającej się
- Reagowanie uśmiechem na uśmiech
- Lokalizowanie źródła dźwięku
- Wsłuchiwanie się w wypowiedzi dorosłych
- Wyrażanie niepokoju pod nieobecność opiekunów
4-5 miesiąc życia
- Podczas noszenia na rękach dziecko utrzymuje sztywno główkę
- Wyciąga rączki po przedmiot, przekłada zabawkę z rączki do rączki
- Potrafi skupić wzrok na twarzy drugiej osoby i reagować uśmiechem na uśmiech
- Śledzi ruchy przedmiotów i osób (obraca głowę w tym kierunku)
- Podczas leżenia na brzuchu skupia wzrok na twarzach lub przedmiotach
- Interesuje się przedmiotami leżącymi na stole (w zasięgu wzroku)
- Ogląda zabawki, gdy trzyma je w dłoniach
- Poszukuje źródła dźwięku (obraca głowę)
- Wokalizuje samogłoski i prymarne spółgłoski (p,b,m)
- Sygnalizuje niepokój, gdy przez dłuższy czas nikt się nim nie zajmuje
- Nie przejawia już odruchów: Moro, toniczno-szyjnego i marszu automatycznego
6-7 miesiąc życia
- Dziecko obraca się z pleców na brzuch i z brzucha na plecy
- Samodzielnie siedzi
- Stoi z podparciem
- Ogląda przedmioty podczas manipulowania nimi
- Spogląda za przedmiotem, który spadł ze stołu
- Bawi się samodzielnie przedmiotami trzymanymi w dłoni chwyta i manipuluje jedną ręką
- Prowadzi „dialog” z dorosłym, powtarzając sylaby otwarte
- Gaworzy samonaśladowczo (PAPAPA BABABA MAMAMA)
- Boi się nieznanych osób, negatywnie reaguje na nieobecność opiekuna
8-9 miesiąc życia
- Dziecko samodzielnie siada z pozycji leżącej
- Samodzielnie stoi
- Stawia kroki podczas stania z podparciem
- Używa chwytu pęsetowego
- Poszukuje przedmiotu, który zniknął z pola widzenia
- Śledzi ruch zabawek wyrzucanych z łóżeczka
- Przestaje płakać na skutek zainteresowania zabawką, czynnością ,dźwiękiem
- Wykorzystuje w komunikacji gest wskazywania palcem
- Utrzymuje z dorosłym pole wspólne uwagi
- Prowadzi „dialog” z wykorzystaniem zabawki (branie-dawanie)
- Rozumie emocjonalne wypowiedzi domowników
- Naśladuje, powtarza oraz samodzielnie wokalizuje sylaby
- Przyciąga uwagę matki, opiekuna płaczem, gaworzeniem, zachowuje się intencjonalnie
10-11 miesiąc życia
- Dziecko podnosi się z klęku do raczkowania
- Chodzi, prowadzone za dwie rączki
- Odwraca kartki w książce, ogląda obrazki
- Porusza się w rytm muzyki
- Odnajduje ukryte przedmioty
- Wskazuje osoby, przedmioty i obrazki
- Naśladuje ruchy dorosłego (karmienie, czesanie itp.)
- Palcem wskazującym pokazuje szczegóły zabawek
- Potrafi wyjąć przedmiot z pudełka i zamknąć je
- Rozumie przekazy mimiczne
- Rozpoznaje wyrażenia dźwiękonaśladowcze
- Rozumie proste słowa, głównie o zabarwieniu emocjonalnym
- Potrafi bawić się z dorosłym (np. w : a kuku, sroczka, kosi-kosi)
12 miesiąc życia
- Dziecko próbuje samodzielnie chodzić
- Potrafi manipulować w sposób specyficzny, kontroluje wzrokiem czynności wykonywane przy użyciu narzędzi ( kredki, ołówka, pisaka, łyżki, grzebienia)
- Pociąga za sznurek, by przyciągnąć przedmiot
- Pokazuje obrazki w książce
- Rozumie niektóre nazwy osób, przedmiotów i czynności
- Samodzielnie wypowiada kilka wyrazów (zbudowanych głównie z prymarnych sylab otwartych MAMA, BABA, TATA, BOBO)
- Sprawdza pole wspólnej uwagi i podąża za wzrokiem lub wskazaniem
- Inicjuje interakcje z wieloma osobami z otoczenia
- Zaczyna wykazywać początki dominacji stronnej - pierwsze sygnały dominacji ręki (przy geście wskazywania palcem)
