Etapy rozwoju dziecka — przewodnik od 0 do 6 lat

Wprowadzenie do etapów rozwoju dziecka

Etapy rozwoju dziecka to fascynujący proces, który nieustannie zadziwia zarówno rodziców, jak i ekspertów. Od narodzin aż po pierwsze lata życia, maluch przechodzi przez niezliczone fazy, nabywając przy tym nowe umiejętności, takie jak na przykład zdolności motoryczne, mowa i interakcje społeczne. Obserwowanie tego rozwoju może być niezwykle inspirujące, jak również wyjątkowo zagadkowe. Dlatego też przygotowałyśmy dla Ciebie przewodnik, który w przejrzysty sposób opisuje kolejne etapy i pomaga zrozumieć, czego można oczekiwać w każdym kolejnym kroku tej życiowej podróży.

1 - 5 miesiąc (etapy rozwoju dziecka)

1 – 3 miesiąc życia:

  • Odruch chwytny bez kontroli woli
  • W pozycji na brzuchu odrywanie nosa od materaca i niskie unoszenie głowy
  • Wokalizacja pierwszych samogłosek
  • Wydawanie różnych dźwięków nie przypominających mowy
  • Ruchy rąk, dotyk własnego ciała i tego, co jest blisko
  • Skupianie wzroku na twarzy osoby dorosłej
  • Przejawianie odruchów: Moro, toniczno-szyjnego i marszu automatycznego
  • Śledzenie przedmiotu po łuku 90 stopni
  • Reagowanie mimiką na twarz dorosłego
  • Śledzenie wzrokiem osoby poruszającej się
  • Reagowanie uśmiechem na uśmiech
  • Lokalizowanie źródła dźwięku
  • Wsłuchiwanie się w wypowiedzi dorosłych
  • Wyrażanie niepokoju pod nieobecność opiekunów

4 – 5 miesiąc życia:

  • Podczas noszenia na rękach dziecko utrzymuje sztywno główkę
  • Wyciąga rączki po przedmiot, przekłada zabawkę z rączki do rączki
  • Potrafi skupić wzrok na twarzy drugiej osoby i reagować uśmiechem na uśmiech
  • Śledzi ruchy przedmiotów i osób (obraca głowę w tym kierunku)
  • Podczas leżenia na brzuchu skupia wzrok na twarzach lub przedmiotach
  • Interesuje się przedmiotami leżącymi na stole (w zasięgu wzroku)
  • Ogląda zabawki, gdy trzyma je w dłoniach
  • Poszukuje źródła dźwięku (obraca głowę)
  • Wokalizuje samogłoski i prymarne spółgłoski („p”,”b”,”m”)
  • Sygnalizuje niepokój, gdy przez dłuższy czas nikt się nim nie zajmuje
  • Nie przejawia już odruchów: Moro, toniczno-szyjnego i marszu automatycznego

6 - 9 miesiąc (etapy rozwoju dziecka)

6 – 7 miesiąc życia:

  • Dziecko obraca się z pleców na brzuch i z brzucha na plecy
  • Samodzielnie siedzi
  • Stoi z podparciem
  • Ogląda przedmioty podczas manipulowania nimi
  • Spogląda za przedmiotem, który spadł ze stołu
  • Bawi się samodzielnie przedmiotami trzymanymi w dłoni, chwyta i manipuluje jedną ręką
  • Prowadzi „dialog” z dorosłym, powtarzając sylaby otwarte
  • Gaworzy samonaśladowczo („PAPAPA”, „BABABA”, „MAMAMA”)
  • Boi się nieznanych osób, negatywnie reaguje na nieobecność opiekuna

8 – 9 miesiąc życia:

  • Dziecko samodzielnie siada z pozycji leżącej
  • Samodzielnie stoi
  • Stawia kroki podczas stania z podparciem
  • Używa chwytu pęsetowego
  • Poszukuje przedmiotu, który zniknął z pola widzenia
  • Śledzi ruch zabawek wyrzucanych z łóżeczka
  • Przestaje płakać na skutek zainteresowania zabawką, czynnością, dźwiękiem
  • Wykorzystuje w komunikacji gest wskazywania palcem
  • Utrzymuje z dorosłym pole wspólne uwagi
  • Prowadzi „dialog” z wykorzystaniem zabawki (branie-dawanie)
  • Rozumie emocjonalne wypowiedzi domowników
  • Naśladuje, powtarza oraz samodzielnie wokalizuje sylaby
  • Przyciąga uwagę matki/opiekuna płaczem, gaworzeniem, zachowuje się intencjonalnie

10 - 12 miesiąc (etapy rozwoju dziecka)

10 – 11 miesiąc życia:

  • Dziecko samodzielnie siada z pozycji leżącej
  • Samodzielnie stoi
  • Stawia kroki podczas stania z podparciem
  • Używa chwytu pęsetowego
  • Poszukuje przedmiotu, który zniknął z pola widzenia
  • Śledzi ruch zabawek wyrzucanych z łóżeczka
  • Przestaje płakać na skutek zainteresowania zabawką, czynnością, dźwiękiem
  • Wykorzystuje w komunikacji gest wskazywania palcem
  • Utrzymuje z dorosłym pole wspólne uwagi
  • Prowadzi „dialog” z wykorzystaniem zabawki (branie-dawanie)
  • Rozumie emocjonalne wypowiedzi domowników
  • Naśladuje, powtarza oraz samodzielnie wokalizuje sylaby
  • Przyciąga uwagę matki/opiekuna płaczem, gaworzeniem, zachowuje się intencjonalnie

12 miesiąc życia:

  • Dziecko próbuje samodzielnie chodzić
  • Potrafi manipulować w sposób specyficzny, kontroluje wzrokiem czynności wykonywane przy użyciu narzędzi (kredki, ołówka, pisaka, łyżki, grzebienia)
  • Pociąga za sznurek, by przyciągnąć przedmiot
  • Pokazuje obrazki w książce
  • Rozumie niektóre nazwy osób, przedmiotów i czynności
  • Samodzielnie wypowiada kilka wyrazów (zbudowanych głównie z prymarnych sylab otwartych jak „MAMA”, „BABA”, „TATA”, „BOBO”)
  • Sprawdza pole wspólnej uwagi i podąża za wzrokiem lub wskazaniem
  • Inicjuje interakcje z wieloma osobami z otoczenia
  • Zaczyna wykazywać początki dominacji stronnej – pierwsze sygnały dominacji ręki (przy geście wskazywania palcem)

13 - 20 miesiąc (etapy rozwoju dziecka)

13 – 16 miesiąc życia:

  • Dziecko samodzielnie chodzi
  • Umie wykonać przysiad
  • Podejmuje próby rysowania (bazgranie), nieporadnie posługuje się łyżką, pije z kubka, dalszy rozwój manipulacji specyficznej
  • Buduje wieżę z 2 klocków
  • Na polecenie wskazuje przedmioty na obrazkach
  • Posługuje się nazwami osób, przedmiotów i kilku czynności

17 – 20 miesiąc życia:

  • Dziecko wspina się
  • Biega
  • Podejmuje próby „grania na instrumentach”
  • Wyraża zainteresowanie rówieśnikami
  • Rzuca piłką
  • Wchodzi po schodach krokiem dostawnym
  • Buduje wieżę z 4- 5 klocków
  • Powtarza sekwencję ruchów dorosłego
  • Identyfikuje i różnicuje słowa oraz melodie piosenek
  • Rozwija słownictwo (wypowiedzi w większości jednowyrazowe)
  • Rozumie proste zdania (polecenia i zakazy)
  • Reaguje negatywnie na rozstanie z matką/ opiekunem
  • Próbuje np. samodzielnie myć zęby

2 rok życia (etapy rozwoju dziecka)

2 lata:

  • Dziecko próbuje samodzielnie się rozbierać
  • Podskakuje
  • Próbuje jeździć na trójkołowym rowerku
  • Buduje wieżę z 6 klocków
  • Odkręca pokrywki
  • Buduje mostek z 3 klocków
  • Umieszcza prawidłowo klocki w otworach o zróżnicowanym kształcie
  • Umieszcza prawidłowo klocki w otworach o zróżnicowanej wielkości
  • Dobiera części obrazka do całości
  • Dobiera identyczne obrazki
  • Dobiera pary zabawek
  • Dobiera obrazek do przedmiotu
  • Spełnia polecenia (połóż, przynieś, podaj)
  • Zaczyna wchodzić w interakcje z rówieśnikami
  • Zaczyna pojmować odrębność własnej osoby
  • Łączy wyrazy (pojawiają się wypowiedzi dwuwyrazowe i początki fleksji)

2,5 roku:

  • Dziecko sprawnie chodzi i biega
  • Posługuje się łyżką i kubkiem
  • Układa figury w konturach
  • Składa obrazki z połówek
  • Klasyfikuje klocki wg koloru, wielkości i kształtu
  • Rysuje po demonstracji linię pionową i poziomą
  • Powtarza melodie
  • Słucha tekstu pisanego (krótkie wierszyki)
  • Buduje zdania 2-3 elementowe, rozwija fleksję, zaczyna używać przyimków
  • Podejmuje zabawy tematyczne

3 rok życia (etapy rozwoju dziecka)

  • Dziecko pewnie trzyma przedmioty w trakcie chodzenia
  • Jeździ na trójkołowym rowerku
  • Rzuca kopie i próbuje łapać piłkę
  • Samodzielnie wkłada i zdejmuje niektóre części garderoby
  • Posługuje się widelcem
  • Buduje wieżę z 8 elementów
  • Samodzielnie wykonuje podstawowo czynności higieniczne
  • Klasyfikuje klocki ze względu na kształt lub wielkość (bez względu na kolor)
  • Klasyfikuje przedmioty na obrazkach wg kryterium użycia
  • Naśladuje sekwencje
  • Rysuje po demonstracji krzyżyk i koło
  • Składa obrazek w całość rozcięty z trzech części
  • Słucha tekstu pisanego (krótki tekst prozą)
  • Przyswaja społeczne reguły językowe
  • Podejmuje zabawy tematyczne z rówieśnikami
  • Wskazuje wyraźne oznaki kształtowania się dominacji stronnej (lateralizacji)
  • Stały wzrost słownictwa

4 rok życia (etapy rozwoju dziecka)

  • Doskonalenie kompetencji językowych
  • Rozwija się zdolność narracji, stały wzrost słownictwa powoduje coraz dłuższe i barwniejsze opowieści
  • Pojawiają się słowa o zabarwieniu emocjonalnym („ojej!”, „wspaniale!”)
  • Dziecko dostrzega w wypowiedziach zawiązki przyczynowo-skutkowe i relacje czasowe
  • Lawinowy wzrost pytań, głównie „Dlaczego?” – co wpływa na rozwój poznawczy
  • Pojawiają się wszystkie głoski dziąsłowe: „sz”, „ż”, „cz”, „dż”, czasami także „r”
  • Spadek liczby neologizmów dziecięcych i błędów gramatycznych
  • Dziecko wychodzi i schodzi ze schodów krokiem naprzemiennym
  • Sprawnie kopie i rzuca piłkę
  • Łapie piłkę przyciskając ją do siebie
  • Potrafi wspiąć się/wyjść i przeskoczyć przez niewysoką przeszkodę
  • Odwzorowuje linię, koło, kwadrat i krzyżyk
  • Rysuje po śladzie
  • Usprawnia samoobsługę
  • Zamalowuje kolorowankę bez precyzyjnego trzymania się granic
  • Dobiera identyczne obrazki do tych z planszy
  • Wyszukuje na obrazkach różniące je szczegóły
  • Szereguje wg wielkości
  • Naśladuje i kontynuuje sekwencje
  • Rozumie i respektuje zasady społeczne obowiązujące w grupie
  • Zna i okazuje emocje typu wstyd, zakłopotanie, duma, zazdrość

5 - 6 rok życia (etapy rozwoju dziecka)

  • W pełni ukształtowany system językowy fonetyczno-fonologiczny, są już wszystkie głoski
  • Dziecko posługuje się czasem przeszłym i przyszłym
  • Początki kształtowania się wiedzy metajęzykowej
  • Swobodne operowanie elementami słownikowymi i gramatycznymi języka
  • Nowe umiejętności motoryczne w zależności od środowiska dziecka: taniec, pływanie, jazda na nartach, łyżwach, rowerze
  • Stanie na jednej nodze z zamkniętymi oczami
  • Pełna samoobsługa
  • Umiejętność tworzenia rysunków tematycznych
  • Budowanie kategorii tematycznych na podstawie jednego elementu
  • Wykluczanie ze zbioru elementu, który nie pasuje
  • Uzupełnianie sekwencji i kontynuowanie sekwencji wieloelementowej
  • Układanie historyjek obrazkowych, wymagających rozumienia przyczyn i skutków wydarzeń
  • Dostrzeganie rymów

Jak wspierać dziecko w trakcie rozwoju?

Rozwój dziecka to z pewnością podróż pełna odkryć i radości. Każdy moment jest niepowtarzalny, a odpowiednie wsparcie dorosłych kluczowe dla zdrowego wzrostu i rozwoju dziecka. Nasz przewodnik stanowi jedynie proste narzędzie, które może pomóc Ci zrozumieć, jak możesz wspierać swoją pociechę na kolejnych etapach tej ekscytującej ścieżki. Jeśli jednak zastanawiasz się nad indywidualnymi potrzebami swojego malucha, nie wahaj się skonsultować ze specjalistą. W naszym gabinecie udzielimy Ci wsparcia i profesjonalnej porady. Zapraszamy serdecznie na wizytę!

Zrób quiz i otrzymaj szybkie odpowiedzi!

Szukasz odpowiedniego terapeuty dla dziecka?


Zastanawiasz się, jak wybrać specjalistę w naszym krakowskim gabinecie? Rozwiąż nasz quiz i otrzymaj ekspresową odpowiedź!

Rozważasz konsultację neurologopedyczną?


Masz wątpliwości w kwestii rozwoju Twojej pociechy? Rozwiąż nasz quiz i sprawdź, czy nadszedł już czas, aby umówić się na wizytę!

Mamo, jak Ci idzie karmienie piersią?


Jeżeli masz jakiekolwiek trudności lub obawy, rozwiąż nasz quiz i sprawdź, czy przydałoby Ci się dodatkowe wsparcie!

Serdecznie zapraszamy do wspólnego wspierania rozwoju Twojego dziecka!