Rozwój mowy u dzieci — od malucha do przedszkolaka
Pierwsze słowa: Jak rozwija się mowa u dzieci?
Rozwój mowy u dzieci to fascynujący i złożony proces, który zaczyna się już od pierwszych miesięcy życia. W tym etapie małe dzieci wokalizują pierwsze samogłoski i wydają dźwięki, które jeszcze nie przypominają ludzkiej mowy. Jak przebiega rozwój mowy u dziecka na różnych etapach jego życia? W niniejszym artykule zaprezentujemy pełną ścieżkę rozwoju mowy, od drugiego miesiąca życia, aż wiek przedszkolny. Przygotuj się na interesującą podróż przez pierwsze lata życia Twojego dziecka, odkrywając, jak rozwijają się jego umiejętności komunikacyjne.
1 rok życia (rozwój mowy u dzieci)
2 miesiąc życia:
- Wokalizuje pierwsze samogłoski „A”, „U”, „I”
- Wydaje dźwięki, które nie przypominają ludzkiej mowy
4 miesiąc życia:
- Doskonali repertuar samogłosek
- Pojawiają się pierwsze (prymarne) spółgłoski („P”, „B”, „M”),
6 miesiąc życia:
- Powtarza (naśladuje) sylaby charakterystyczne dla języka narodowego
- Gaworzy samonaśladowczo („BABABA”, „MAMAMA”, „PAPAPA”)
8 miesiąc życia:
- Naśladuje, powtarza oraz samodzielnie wokalizuje sylaby
- Rozumie wypowiedzi o zabarwieniu emocjonalnym („NIE WOLNO!”)
9 miesiąc życia:
- Pojawia się gest wskazywania palcem
- Początek kształtowania się pola wspólnej uwagi oraz rozumienia intencji komunikacyjnych
10 miesiąc życia:
- Pierwsze słowa zbudowane z sylab otwartych („MAMA”, „BABA”, „BOBO”, „TATA”, „DADA”)
- Rozumienie prostych słów (najczęściej rzeczowników w mianowniku)
12 miesiąc życia:
- Rozumienie prostych poleceń, niektórych nazw osób, przedmiotów i czynności
- Samodzielne wypowiadanie kilku wyrazów
- Powtarzanie sylab i słów wypowiadanych przez dorosłego
2 rok życia (rozwój mowy u dzieci)
13 – 16 miesiąc życia:
- Posługuje się nazwami osób, przedmiotów i kilku czynności
- Używa głównie wyrazów zbudowanych z powtarzanych sylab otwartych
- Doskonali zdolność dzielenia uwagi z dorosłym
18 miesiąc życia:
- Dalszy rozwój słownictwa, wypowiedzi w większości jednowyrazowe, rzadziej dwuwyrazowe bez odmiany
- Rozwój rozumienia prostych zdań (głównie poleceń i zakazów)
24 miesiąc życia:
- Stały wzrost słownictwa
- Pojawiają się wypowiedzi dwuwyrazowe („Kuba am”, „Mama aaa”) i początki fleksji (odmiana rzeczownika)
- W odmianie czasownika najczęściej używana jest 3 osoby liczby pojedynczej, także w znaczeniu 1 osoby trybu rozkazującego
- Występują także formy 2 osoby liczby pojedynczej trybu rozkazującego
Rozwój zdolności komunikacyjnych dziecka powoduje eliminowanie gestów – słowo okazuje się wystarczające, aby przekazać informacje lub wyrazić pragnienie.
3 rok życia (rozwój mowy u dzieci)
- Stale wzbogaca swoje słownictwo
- Rozwija system fonetyczno – fonologiczny (brak jedynie głosek dziąsłowych („sz”, „ż”, „cz”, „dż”, „r”), stopniowe ustępowanie charakterystycznej miękkości)
- Szybko rozwija konstrukcje składniowe (buduje wszystkie typy zdań złożonych podrzędnie i współrzędnie) np. „nie ćem, bo to jeś niedoble” (nie chcę, bo to jest niedobre) lub „daj mi kalośki, bo pada deść” (daj mi kalosze, bo pada deszcz)
- Wzrasta sprawność komunikacyjna i społeczna
4 rok życia (rozwój mowy u dzieci)
- Stale wzbogaca słownictwo, buduje zdania rozwinięte i złożone
- Rozwija system fonetyczno – fonologiczny (pojawiają się głoski dziąsłowe, oprócz 'r’)
- Często używa wyrazów nazywających cechy – wzrasta liczka przymiotników i przysłówków
- Spada liczba neologizmów dziecięcych i błędów gramatycznych
- Zadaje wiele pytań – lawinowo wzrasta ich liczba, pojawia się pytanie: „dlaczego?”
- Swobodnie nazywa relacje przestrzenne wyrażeniami przyimkowymi
5 - 6 rok życia (rozwój mowy u dzieci)
- Ma w pełni ukształtowany systemu fonetyczno-fonologiczny
- Wzrasta u niego zdolność tworzenia narracji
- Zaczynają się początki wiedzy metajęzykowej
- Znaczny wzrost kompetencji komunikacyjnej
- Swobodnie operuje elementami słownikowymi i gramatycznymi systemu językowego
Wnioski na temat rozwoju mowy
Rozwój mowy u dzieci to proces pełen zaskakujących momentów i ważnych kamieni milowych. Obserwowanie, jak dziecko uczy się komunikować, to prawdziwa radość dla rodziców i opiekunów. Mam nadzieję, że ten przewodnik pomógł Ci zrozumieć, jakich etapów mowy możesz oczekiwać w różnych okresach życia Twojego dziecka. Pamiętaj, że każde dziecko jest inne, a rozwój może przebiegać w różnym tempie. Jeśli masz jakiekolwiek pytania lub obawy dotyczące rozwoju mowy u swojego dziecka, nie wahaj się skontaktować z profesjonalistą. Zapraszamy na wizytę w naszym gabinecie!